Wat is een tandbreuk? Symptomen en behandeling

Tandfracturen ontstaan ​​meestal als gevolg van fysieke schokken. Deze aandoening kan plotselinge en ernstige pijn in de tanden veroorzaken. Bovendien is gevoeligheid een van de belangrijkste symptomen. Personen die met een dergelijk probleem worden geconfronteerd, moeten onmiddellijk door een tandarts worden onderzocht. Gebroken tanden kunnen tot ernstigere gezondheidsproblemen leiden als ze niet worden behandeld. Breuken die vooral de pulpa aantasten, kunnen ontstekingen aan de wortel van de tand veroorzaken. Dergelijke situaties vereisen vaak een wortelkanaalbehandeling. Daarom moeten tandfracturen snel en correct worden behandeld.

Gebroken Tanden: Behandelingsproces en Belang

Gebroken tanden zijn een veelvoorkomend gezondheidsprobleem, vooral bij kinderen en jongeren. Deze verwondingen treden meestal op tijdens sportactiviteiten of verkeersongevallen. De mate van breuk varieert afhankelijk van de locatie en de ernst van de breuk. Een tand kan gedeeltelijk of volledig loskomen, en soms zelfs uit de mondholte schieten. Daarom vereisen gebroken tanden onmiddellijke aandacht. Tandartsen volgen in deze gevallen de volgende stappen:

• Een juiste diagnose stellen,
• Een effectief behandelplan opstellen,
• De conditie van de patiënt regelmatig controleren.

Dit proces is cruciaal om de functionaliteit en esthetiek van de tand te behouden. Snelle en effectieve behandeling van gebroken tanden voorkomt ernstige complicaties in de toekomst.

Oorzaken van Tandbreuken

Tandbreuken zijn een gezondheidsprobleem dat door verschillende factoren wordt veroorzaakt. Fysieke trauma’s zijn meestal de belangrijkste oorzaak. Ongevallen kunnen directe schade aan de tanden veroorzaken. De structurele eigenschappen van de tand en omliggende weefsels bepalen de impact van het trauma. Vooral tijdens de kinder- en jeugdjaren is dit een veelvoorkomend probleem, maar naarmate de leeftijd vordert, blijven verschillende oorzaken bijdragen aan het risico.

• Vallen zijn de meest voorkomende oorzaak van tandbreuken en vormen het grootste deel van de gevallen.
• Verwondingen tijdens sportactiviteiten,
• Fiets- en motorvoertuigongevallen,
• Fysiek geweld kan ook leiden tot tandbreuken.

Tandbederf kan tanden kwetsbaarder maken, waardoor zelfs minimale trauma’s ernstige schade kunnen veroorzaken. Daarnaast kunnen bepaalde anatomische kenmerken, zoals een grote overbeet of onvoldoende lipbescherming, de voorste snijtanden vatbaarder maken voor trauma.

Hoe Vaak Komen Tandbreuken Voor?

Tandbreuken vormen een aanzienlijk deel van mondletsels in alle leeftijdsgroepen. Bij kinderen vertegenwoordigen deze verwondingen ongeveer 17% van alle lichaamsletsels. Mannen ervaren deze verwondingen vaker dan vrouwen. De meeste breuken treden op in de bovenkaak en beïnvloeden meestal de volgende tanden:

• Centrale snijtanden
• Laterale snijtanden
• Hoektanden

Deze tanden worden het meest getroffen vanwege hun positie in de mondholte. Enkelvoudige tandbreuken komen vaker voor dan meervoudige tandbreuken. Permanente tanden zijn gevoeliger voor trauma dan melktanden. De prevalentie van breuken in permanente tanden varieert van 6,1% tot 58,6%, terwijl deze bij melktanden varieert van 9,4% tot 41,6%.

Symptomen en Onderzoeksmethoden

Tandbreuken ontstaan door traumatische invloeden en vertonen verschillende symptomen. Allereerst zijn glazuurbarsten meestal asymptomatisch en vertonen microsporen op het tandoppervlak. Deze barsten kunnen worden opgespoord door middel van transilluminatie. Anderzijds zijn glazuurfracturen meer uitgesproken en komen meestal voor op de snijranden van de tanden. Deze breuken omvatten het breken van de glazuurlaag, maar de pulpa blijft onbeschadigd.

Glazuur-dentine fracturen omvatten zowel de glazuur- als dentinelagen. Deze breuken treden op zonder de pulpa bloot te leggen en beschadigen de diepere lagen van de tand. Tandartsen ontdekken deze breuken tijdens klinisch onderzoek. Gevoeligheid of tandmobiliteit worden meestal niet waargenomen bij deze breuken. Echter, gecompliceerde glazuur-dentine fracturen beïnvloeden de pulpa en kunnen gevoeligheid en gevoeligheid voor warmte en druk veroorzaken.

Kroon-wortelfracturen kunnen zich uitstrekken tot de wortel van de tand en ernstige structurele schade veroorzaken. Deze breuken worden bevestigd door zowel klinisch onderzoek als radiografische onderzoeken. De gebroken stukken zijn meestal mobiel, en patiënten klagen over pijn en gevoeligheid gerelateerd aan deze breuken.

Radiografische onderzoeken spelen een cruciale rol bij de diagnose en behandeling van tandbreuken. Aanbevolen radiografiemethoden zijn onder andere:

• Parallelle periapicale radiografie
• Twee extra opnamen vanuit verticale en horizontale hoeken
• Occlusale radiografie.

Als deze radiografieën niet voldoende informatie bieden, kan een conebeam computertomografie (CBCT) worden uitgevoerd voor een gedetailleerdere beeldvorming. Deze scan helpt bij het nauwkeurig bepalen van de locatie en omvang van de breuk.

Wanneer een tandfragment ontbreekt en de patiënt zachte weefselletsels heeft, kunnen radiografieën van de lippen en wangen worden gemaakt om de locatie van het ontbrekende fragment te bepalen. Dit is belangrijk voor het lokaliseren en behandelen van het fragment tijdens het behandelproces.

Behandelingsbenaderingen en Processen

Bij tandbreuken is de eerste stap meestal noodbehandeling. Het snel aanbrengen van een koud kompres op het getroffen gebied verlicht pijn en zwelling. Tandartsen ontwikkelen specifieke behandelprotocollen afhankelijk van het type en de ernst van de breuk.

• Glazuurbarst: Als de barst verdiept, kan deze worden verzegeld met ets en bonding hars om bacteriële besmetting te verminderen en verkleuring te voorkomen.
• Glazuurbreuk: De gebroken tand kan worden gerestaureerd met composiet of, indien nodig, kunnen de randen van de tand worden aangepast. De eerste controle vindt na twee maanden plaats, gevolgd door een jaar later.
• Glazuur-Dentine Breuk:
  • Om de blootgestelde dentine te beschermen, worden bindmiddelen en composiethars of glas-ionomeer gebruikt.
  • Calciumhydroxide wordt gebruikt als bekledingsmateriaal wanneer de dentine dicht bij de pulpa ligt.
  • De bovenste laag wordt afgedekt met glas-ionomeer.

Als er een gebroken stuk is, wordt dit 20 minuten voor de procedure gehydrateerd in water of een zoutoplossing. Dit zorgt voor weefselhydratatie en helpt bij het terugplaatsen van het stuk. Restauratieve opties omvatten directe composietrestauratie, indirecte composietrestauratie of keramische restauratie.

Glazuur-Dentine Breuk met Blootgestelde Pulpa:

• Als de pulpa blootligt, worden pulpa-afsluiting of gedeeltelijke pulpotomie uitgevoerd, afhankelijk van de situatie.
• Pulpa-afsluiting is geschikt als de blootstelling kort is en de diameter niet groter is dan 1,5 mm.
• Gedeeltelijke pulpotomie is ideaal voor jonge tanden met open apex, vooral als de blootstelling groot of langdurig is.

Pulpatesten en röntgenopnamen worden aanbevolen 6 tot 8 weken, drie maanden, zes maanden en een jaar na de behandeling.

Kroon-Wortel Breuken:

• De eerste stap is het verwijderen van het gebroken deel om de omvang van de breuk en de betrokkenheid van de pulpa te beoordelen.
• Als de pulpa niet blootligt, kan het resterende dentine worden bedekt met glas-ionomeer of composiethars.
• Behandelingsopties omvatten gingivectomie, orthodontische of chirurgische extrusie en

  opzettelijke reimplantatie.

Wortel Breuken:

• De belangrijkste stappen zijn het repositioneren van het gebroken kroonfragment en het controleren met röntgenstralen.
• Het mobiele segment wordt gestabiliseerd met een flexibele en passieve spalk totdat de breuk is genezen.
• Het genezingsproces wordt gevolgd met controles na vier weken, zes tot acht weken, vier maanden, zes maanden, een jaar en daarna jaarlijks.

Deze processen zijn gericht op het behouden van de functionaliteit en esthetiek van de tand, en het verbeteren van de mondgezondheid van de patiënt.

Andere Belangrijke Factoren

Bij de diagnose en behandeling van tandbreuken moeten enkele speciale omstandigheden in acht worden genomen. Ten eerste moet de beoordeling van breuken in melktanden niet worden verward met de natuurlijke wortelresorptie van deze tanden. Deze situatie komt vaak voor bij kinderen en vereist een andere behandelbenadering. Gevoeligheid kan om verschillende redenen optreden:

• Luxatie letsels
• Wortelbreuken

Deze symptomen kunnen meestal correct worden gediagnosticeerd door middel van een uitgebreid klinisch en radiografisch onderzoek.

Mogelijke Complicaties

Tandbreuken kunnen verschillende complicaties veroorzaken. De meest voorkomende complicatie is pulpanecrose, wat resulteert in het afsterven van het levende weefsel van de tand. In gevorderde gevallen treden verschillende reacties op in de interne structuur van de tand:

• Verkleuring van de kroon
• Vorming van periapicaal abces
• Pulpa obliteratie

Daarnaast kan resorptie van de wortel optreden. Er zijn twee soorten wortelresorptie:

• Interne wortelresorptie
• Externe wortelresorptie

Fistelvorming is ook een veelvoorkomende complicatie. Deze symptomen kunnen wijzen op ernstige schade aan de tandstructuur.

Preventie en Patiëntadvies

Hoewel er geen zekere manier is om tandbreuken te voorkomen, kunnen enkele strategieën het risico verminderen. Op maat gemaakte mondbeschermers zijn van groot belang voor mensen die aan contactsporten doen. Deze beschermers verminderen de impact van trauma’s en kunnen letsels voorkomen. Bovendien moeten ouders en schoolleraren worden uitgerust met eerstehulpkennis voor noodsituaties.

Contactsporten en Preventieve Maatregelen:

Op maat gemaakte mondbeschermers minimaliseren trauma tijdens contactsporten.

Deze beschermers moeten verplicht worden gesteld voor atleten.

Onderwijsprogramma’s:

• Eerste hulp cursussen voor ouders en leraren.
• Praktische informatie over tandheelkundige eerste hulp na trauma.

Deze maatregelen kunnen de frequentie van tandbreuken verminderen en zorgen voor een correcte interventie in noodsituaties.

Veelgestelde Vragen

Wat is het teken van een gebroken tand?

Een gebroken tand kan een teken zijn van ernstige gezondheidsproblemen. Vooral bij oudere personen kan een gebroken tand wijzen op osteoporose of andere systemische aandoeningen. Plotselinge tandbreuk kan ook duiden op vergevorderde tandvleesziekte en verzwakte tandwortels. Als dit niet wordt behandeld, kan de mondgezondheid verder verslechteren en een risico vormen voor andere tanden. Daarom is het belangrijk dat een gebroken tand door een tandarts wordt beoordeeld.

Waarom breken tanden zomaar af?

Tanden kunnen soms plotseling afbreken. Dit gebeurt meestal bij tanden die na verloop van tijd zijn versleten of grote vullingen hebben. Ook de frequente consumptie van voedingsmiddelen die het zuurniveau in de mond verhogen, kan leiden tot tandbreuk. Droge mond maakt tanden kwetsbaarder. Stoten of ongevallen tijdens sportactiviteiten kunnen ook tandbreuk veroorzaken. Elk van deze factoren verzwakt de tandstructuur en verhoogt het risico op breuk.

Welke vitaminegebrek leidt tot tandbreuk?

Tandbreuk wordt meestal veroorzaakt door een tekort aan vitamine D en vitamine K. Vitamine D is essentieel voor de gezonde ontwikkeling van tanden en botten. Vitamine K helpt bij de mineralisatie van botten, waardoor tanden stevig blijven. Een tekort aan deze vitaminen kan leiden tot zwakke tanden en uiteindelijk tot breuken. Daarom wordt aanbevolen dat mensen met tandbreuk voedingsmiddelen consumeren die rijk zijn aan deze vitaminen.

Wat te doen als een tand voor de helft is afgebroken?

Als een tand voor de helft afbreekt, kunnen verschillende behandelingen worden toegepast, afhankelijk van de situatie. Als de breuk niet tot aan de wortel reikt, wordt het gebroken stuk verwijderd en wordt het beschadigde gebied behandeld. Als de breuk de pulpa bereikt, kan een wortelkanaalbehandeling nodig zijn. Vervolgens kan een kroon worden geplaatst om de tand te beschermen en het esthetische uiterlijk te herstellen. In beide gevallen wordt de functionaliteit en esthetiek van de tand zo goed mogelijk behouden met de juiste behandelingsmethoden.

Kan stress tanden doen breken?

Stress kan indirect leiden tot tandbreuk. Mensen ontwikkelen onder stress vaak gewoonten zoals tandenknarsen. Dit veroorzaakt overmatige druk op de tanden, wat kan leiden tot scheuren en uiteindelijk tot breuk. Bovendien onderdrukt stress het immuunsysteem, waardoor de algehele weerstand van het lichaam afneemt, wat ook een negatieve invloed kan hebben op de tandgezondheid. Stress kan dus indirect bijdragen aan tandbreuk.

Wat moet ik doen als mijn tand is afgebroken?

Als een tand breekt, moet je eerst de gebroken stukken verzamelen. Bewaar deze in een schone en droge container. Spoel vervolgens het resterende deel van de tand met warm water om vuil en resten te verwijderen. Als de tandbreuk het gevolg is van een verwonding, moet je een koud kompres aanbrengen om zwelling te verminderen. Na deze stappen moet je onmiddellijk contact opnemen met een tandarts en een spoedafspraak maken.

Hoe versterk je tanden?

Om tanden te versterken, moet je regelmatig fluoride tandpasta gebruiken. Poets je tanden na elke maaltijd en vooral voor het slapengaan. Beperk de consumptie van suiker- en zuurhoudende voedingsmiddelen en drink veel water. Verminder de consumptie van zetmeelrijke voedingsmiddelen en geef de voorkeur aan calciumrijke voedingsmiddelen. Kauwgom zonder suiker kan helpen om de speekselproductie te verhogen, wat bijdraagt aan de remineralisatie van tanden. Probiotica kunnen ook gunstig zijn voor de tandgezondheid. Door regelmatig je tandarts te bezoeken, kun je een goede mondgezondheid behouden.

Wat moet ik doen als mijn voortand is afgebroken?

Allereerst moet je naar een tandarts gaan. De behandeling hangt af van de manier waarop de tand is afgebroken. Als de breuk oppervlakkig is, kan de tandarts de tand herstellen met een vulling of door middel van verlijming. Bij diepere breuken waarbij de wortel is aangetast, kan een wortelkanaalbehandeling nodig zijn. Na de behandeling kan de wortel worden versterkt en de tand worden afgewerkt met een porseleinen kroon. Voor lichte breuken kan ook laminaat worden gebruikt, wat een sneller resultaat oplevert.

Waarom breken tanden in stukken?

Tanden breken vaak in stukken door verschillende factoren. Eerst en vooral kan tandbederf het glazuur aantasten en tanden verzwakken, wat leidt tot breuk. Daarnaast kunnen genetische factoren, zoals Dentinogenesis imperfecta en Amelogenesis imperfecta, ervoor zorgen dat tanden kwetsbaarder zijn. Slechte mondhygiëne versnelt de vernietiging van glazuur en veroorzaakt cariës. Verder kan tandenknarsen, ook wel bruxisme genoemd, scheuren veroorzaken door de druk die op de tanden wordt uitgeoefend. Consumptie van zure en suikerhoudende voedingsmiddelen verzwakt het glazuur, en naarmate men ouder wordt, verliezen tanden van nature hun kracht. Een droge mond kan ook leiden tot snellere tandbreuk doordat de speekselproductie vermindert.

Waarom barsten voortanden?

Voortanden barsten meestal door overmatige kracht. Deze kracht kan optreden bij het bijten op harde voedingsmiddelen of door gewoonten zoals tandenknarsen. Ook kan een onoplettende klap of een ongeluk scheuren in de voortanden veroorzaken. Vooral voortanden zijn kwetsbaarder voor stoten tegen het gezicht. Als de tandstructuur al verzwakt is, kan zelfs een minimale druk scheuren veroorzaken.

Kan een half afgebroken tand worden gevuld?

Een half afgebroken tand kan in de meeste gevallen worden hersteld met een vulling. Dit hangt echter af van het type breuk en de huidige staat van de tand. Het advies van de tandarts zal in dit geval doorslaggevend zijn. De grootte en locatie van de breuk zijn van invloed op de keuze van de behandelingsmethode. Ook het type vulmateriaal en de gezondheid van het omringende weefsel spelen een rol. Daarom moet je tandarts een uitgebreide beoordeling uitvoeren om de meest geschikte behandelingsmethode te bepalen.

Kan tandenknarsen tanden breken?

Ja, tandenknarsen kan leiden tot tandbreuk. Vooral wanneer dit ’s nachts onbewust gebeurt, wordt er een intense druk op de tanden uitgeoefend. Deze druk kan leiden tot scheuren in de tanden, die na verloop van tijd dieper worden en uiteindelijk tot breuken leiden. Bovendien kunnen tanden met vullingen of eerdere behandelingen gevoeliger zijn voor dit probleem. Bruxisme vormt dus een serieuze bedreiging voor de tandgezondheid en moet worden aangepakt.

Wat te doen met een gebroken kies?

Voor de behandeling van een gebroken kies moet je eerst een tandarts raadplegen. De tandarts zal de toestand van de breuk beoordelen; als de breuk klein is, kan deze worden hersteld met een vulling. Bij grotere breuken kunnen bruggen of kronen de voorkeur hebben. Soms kan een wortelkanaalbehandeling nodig zijn, waarbij de zenuw in de tand wordt verwijderd en de tand wordt opgevuld. Samenvattend kan de behandeling van een gebroken kies bestaan uit een vulling, brug, kroon of, indien nodig, een wortelkanaalbehandeling.