Dişlerde görülen siyah lekeler pek çok kişiyi rahatsız eder. Bunlar genellikle diş çürükleri veya dış etkenlerden kaynaklanır. Ancak bazen sigara ya da belirli yiyecekler gibi alışkanlıklar da etkili olabilir. Özellikle kahve ve çay tüketimi diş yüzeylerinde lekelenmelere yol açar. Bu lekeler bakterilerin neden olduğu mine erozyonundan ileri gelebilir.
Profesyonel diş hekimliği tedavileri bu sorunu çözebilir. Önleme yöntemleri arasında düzenli diş bakımı önemlidir. Dişlerinizi fırçalamak ve diş ipi kullanmak siyah leke oluşumunu azaltabilir. Böylece diş sağlığınız korunmuş olur.
Dişlerdeki siyah lekeler çürük belirtisi olabilir mi?
Dişlerdeki siyah lekeler çürüklerin bir belirtisi olarak kabul edilebilir. Bununla birlikte her siyah leke çürük anlamına gelmez. Bu lekelerin oluşumuna çeşitli faktörler neden olabilir. Öncelikle asit üreten bakterilerin mineyi bozması sonucu demineralizasyon süreci başlar. Bu süreç çoğunlukla mine üzerinde beyaz lekelerle kendini gösterir. Zamanla çürük ilerledikçe bu beyaz lekeler koyu kahverengi veya siyah lekelere dönüşebilir. Bu dişin minesinin ciddi şekilde zarar gördüğü ve acil müdahale gerektiğini işaret eder.
Bunun yanı sıra dişlerdeki siyah lekelerin oluşumuna katkıda bulunan dış faktörler de vardır:
- Kahve, çay ve şarap gibi boyayan madde içeren yiyecek ve içecekler
- Tütün kullanımı
Ayrıca eski diş restorasyonlarından kaynaklanan aşınmalar da siyah lekelere yol açabilir. Özellikle amalgam dolguların aşınması çevredeki diş yapısında koyu renk bozulmalara neden olabilir. Diğer iç faktörler ise mine kalınlığındaki doğal farklılıklar veya geçmiş diş travmaları gibi çürük olmayan nedenlerle de siyah lekelere neden olabilir.
Profesyonel diş temizliği siyah lekeleri nasıl giderir?
Profesyonel diş temizliği siyah lekeleri etkili bir şekilde giderir. Siyah lekeler dişlerde estetik bir sorun oluştururken aynı zamanda sağlık açısından da dikkate alınması gereken bir durumdur. Profesyonel temizlik lekelerin üzerinde çalışarak diş yüzeyini ve diş eti çizgisini temizler. Bu süreçte kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
Diş Taşı Temizliği ve Kök Yüzeylerinin Düzleştirilmesi: Plak ve tartarın çıkarılması diş yüzeyinin daha temiz kalmasını sağlar. Bu işlemler sırasında ultrasonik cihazlar ve manuel aletler kullanılır.
- Ultrasonik cihazlar yüksek frekansta titreşir.
- Manuel scalerler diş yüzeyindeki tortuları kazıyarak temizler.
Parlatma: Diş taşı temizliğinin ardından yapılan parlatma işlemi dişlerin daha pürüzsüz ve parlak olmasını sağlar. Parlatma işlemi için aşındırıcı içeren profilaktik macunlar tercih edilir. Bu yöntem aynı zamanda diş yüzeyinde yeni lekelerin oluşumunu zorlaştırır.
- Hava İle Parlatma: Özellikle dış etkenlerden kaynaklanan inatçı lekeler için kullanılır. Bu teknik sodyum bikarbonat gibi aşındırıcı maddeler içeren basınçlı hava ile yapılan bir parlatma işlemidir.
- Florür Uygulaması: Temizlik sonrası yapılan florür uygulaması diş minesini güçlendirir. Güçlenmiş mine gelecekteki lekelenmelere karşı dişleri korur.
Diş beyazlatma siyah lekeleri çıkarmada etkili midir?
Dişlerde siyah lekelerin çıkartılmasında diş beyazlatma yöntemlerinin sınırlı bir etkisi vardır. Genel olarak bu yöntemler yüzeydeki renk bozulmalarını hedef alır. Dişlerdeki siyah noktalar ise daha ciddi sorunların belirtisi olabilir. Diş çürükleri diş travmaları veya eski amalgam dolgular gibi derin problemler yüzey beyazlatma işlemleriyle giderilemez. Diş beyazlatma işlemleri mineyi açarak yüzeyi parlatabilir ancak altta yatan daha ciddi sorunları çözemez. Bu durumda siyah noktalar daha belirgin hale gelebilir. Dişlerdeki siyah lekelerin tedavisi için çeşitli restoratif prosedürler önerilir:
- Dolgular: Çürüklerin tedavisi ve dişin fonksiyonunu geri kazandırma.
- Kuronlar: Geniş çaplı hasar görmüş dişlerin üzerini kaplayarak koruma.
- Kaplamalar: Estetik görünümü iyileştirmek ve diş yüzeyini yeniden şekillendirmek.
Kahve, çay ve şarap dişlerde siyah lekelere nasıl katkıda bulunur?
Kahve, çay ve şarap dişlerdeki siyah lekelerin oluşumuna katkıda bulunan başlıca içeceklerdendir. Bu içeceklerde bulunan kromogenler tanenler ve asitler diş minesinin yüzeyinde lekelere yol açar. Dişlerin mine tabakası bu maddelerle etkileşime girerek renk değişimine uğrar.
Kromogenler:
- Kahve ve çaydaki renk verici maddelerdir.
- Şarapta da bulunur ve mineye yapışma eğilimi gösterir.
- Zamanla diş yüzeyinde koyu renkli lekeler oluşturabilir.
Tanenler:
- Çay ve şarapta özellikle siyah çay ve kırmızı şarapta yoğun olarak bulunur.
- Kromogenlerin mineye yapışmasını kolaylaştırır.
- Yeşil ve beyaz çaylar az miktarda tanen içerir ancak leke oluşturma potansiyeli taşır.
Asitlik:
- Kahve ve şaraptaki asit miktarı mine yüzeyini aşındırabilir.
- Asidik içecekler mineyi gözenekli hale getirir ve lekelenmeyi artırır.
- Kırmızı şarap yüksek asitliği ile bilinir ve mine erozyonuna neden olabilir.
Sigara ve tütün kullanımı dişlerde siyah lekelere nasıl neden olur?
Sigara ve tütün kullanımı dişlerde siyah lekelere yol açar. Bu durum özellikle katran ve nikotin gibi maddelerin diş minesine yapışmasından kaynaklanır. Yüksek pigment içeriği nedeniyle bu maddeler dişlerde zamanla renk değişimlerine neden olur. Ayrıca sigara içmek tükürük üretimini azaltır. Azalan tükürük yiyecek parçacıklarını ve bakterileri temizlemede önemli bir rol oynar. Bu durum plak ve diş taşı birikimini artırır ve diş minesinin daha fazla zarar görmesine yol açar.
- Plak ve Diş Taşı: Sigara plak oluşumunu hızlandırır. Düzenli temizlenmeyen plak diş taşına dönüşebilir. Diş taşı siyah lekelerin diş yüzeyinde kalıcı hale gelmesine katkıda bulunur.
- Pigment Yapışması: Nikotin ve katran gibi maddeler diş minesine yapışır ve gözenekli yapıya nüfuz eder. Bu normal fırçalama ile çıkarılması zor olan kalıcı lekelere neden olur.
- Diş Eti Sağlığı: Sigara içmek diş etlerini zayıflatır ve kan akışını azaltır. Bu diş etlerinin çekilmesine ve dişlerin daha fazla leke yapıcı maddelere maruz kalmasına yol açar.
Sigara bırakıldığında tükürük üretimi normale döner ve diş minesini koruma altına alır. Ayrıca diş hekimleri tarafından yapılan profesyonel temizlik siyah lekelerin azaltılmasında etkilidir.
Diş Hekimi Handan Nohutcuoğlu, 1987 yılında Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun olmuştur. Kariyeri boyunca birçok diş polikliniğinde çalışarak, bilgi ve tecrübelerini birleştirerek çeşitli alanlarda deneyim kazanmıştır. Şu anda Hollywood Dental’de çalışmaya devam ediyor.
